بازرسی برمبنای ریسک-RBI – کلیات؛ کاربرد صنعتی

• بازرسی, آموزش, نفت و گاز

بازرسی برمبنای ریسک-RBI

بازرسی برمبنای ریسک-RBI (Risk Based Inspection): سوالات زیادی پیرامون روش یا فرآیند بازرسی برمبنای ریسک-RBI – که در سالیان گذشته استفاده چشمگیری در صنایع نفت و گاز کشورهای پیشرفته داشته است از ما پرسیده می‌شود.

این روش که اخیرا به صورت جدی مورد توجه شرکت‌های بازرسی و شرکت‌های فعال در زمینه صنایع نفت و گاز، پتروشیمی و پالایشگاهی قرار گرفته است ابهامات و پرسش‌های زیادی را برای همکاران ما مطرح کرده است.

در این مطلب سعی شده است، تا حد امکان به این ابهامات و پرسش‌ها پاسخ داده شود. در قسمت کامنت‌ها در پایین همین مطلب می‌توانید پرسش‌ها، نظرات و تجربیات خود را پیرامون این روش مطرح نمایید.

مشاوران در اسرع وقت پاسخگو هستند. همچنین می‌توانید از گروه‌های ما در تلگرام استفاده ببرید.

نرم افزارهای بازرسی برمبنای ریسک-RBI

نرم‌افزارهای بازرسی بر مبنای ریسک به منظور پشتیبانی، تامین ایمنی و کاهش هزینه‌ها با استفاده از بهینه‌سازی استراتژی بازرسی یا برمبنای ریسک مجموعه عمل می‌کنند.

با استفاده از برنامه‌های محاسبه شده توسط این نرم‌افزار‌ها هزینه‌های بالقوه کاهش و ایمنی مجموعه افزایش خواهد داشت، چرا که استراتژی بازرسی شما به بهینه‌ترین حالت تهیه شده و متمرکز بر نواحی با شدت ریسک بالا می‌شود.

هدف اصلی استفاده از روش RBI جلوگیری از توقف تجهیزات و نیز مسائل مربوط به حفاظت از محیط زیست می‌باشد.  عمده صنعتی که درگیر این نوع از بازرسی می تواند قرار گیرد، صنایع مرتبط با نفت و گاز می‌باشند.

کشور ما و اکثر کشورهای همسایه نظیر عراق ، عربستان، قطر، عمان، کویت، بحرین و امارات دارای منابع عظیم نفت و گاز هستند و دارای بخش‌های صنعتی مهمی نظیر پالایشگاه‌ها در این کشور‌ها موجود می‌باشد که برنامه‌های منظم بازرسی جهت اطمینان از ایمنی و توقف تجهیزات همواره توسط تیم‌های بازرسی در حال انجام است.

شرکت‌ها هموارد باید از سلامت تجهیزات، ایمنی، قابلیت اطمینان و همچنین مسائل زیست محیطی آنها اطمینان داشته باشند.

بازرسی برمبنای ریسک یا Risk Based Inspection چیست؟

پیش از این در مورد RBI مطالب دیگری در سایت و شبکه های اجتماعی شرکت منتشر شده است.

بازرسی برمبنای ریسک یا همان RBI فرآیندی است که خطرات یا ریسک‌های صنعتی که می‌تواند ناشی از خوردگی (Corrosion) یا ترک تنشی (Stress Cracking) در تجهیزات باشد، شناسایی، یکپارچه و ترسیم می‌شود.

از این روش می‌توان برای ارزیابی یکپارچگی تجهیزات تحت فشار و سازه‌ای استفاده کرد. با روش بازرسی بر مبنای ریسک (RBI) می‌توان با استفاده از بازرسی‌های مناسب و تحلیل درست خطرات را پیدا و کاهش داد.

در فرآیند RBI مهندسان، استراتژی‌های بازرسی (چه، چرا، چگونه بازرسی شود؟) را که بر افزایش کارآمدی تجهیز در سرویس کمک می‌کند، پیش‌بینی نمود و یا روند کاهش تدریجی آن و مکانیزم‌های خرابی آن را به درستی نظارت کرد.

اکثر این نرم‌افزارها ماژولار می‌باشند تا هر صنعت متناسب با نیاز خود از بهترین امکانات آنها بهره‌مند شود. به طور مثال ماژول‌هایی مربوط به صنایع ساحلی، نیروگاهی، فراساحل، پالایشگاهی، کشتی‌سازی و بندری نمونه‌هایی از ماژول‌های این نرم‌افزارها است.

این نرم‌افزارها دارای روش‌های کیفی، شبه‌کمی و کمی می‌باشند. دیگر قابلیت این نرم‌افزارها، تعریف مقادیر بحرانی، آسیب‌ها، قوانین، فرمول‌های مربوط به احتمال خرابی (POF) ، نتایج خرابی (COF)، ریسک و برنامه‌های بازرسی می‌باشد.

از منظر مالی، این نرم‌افزارها قابلیت تخمین و انطباق بودجه و هزینه‌های بازرسی با هزینه‌های شرکت و سازمان را دارا می‌باشند و می‌توان برنامه‌ریزی‌های مالی و همچنین اهداف مالی در هنگام بازرسی را پیش‌بینی کرد.

نتایج حاصل از این نرم‌افزارها شامل محاسبه ، نتیجه و آثار خرابی، احتمال خرابی، ریسک مالی، سود مالی و بهینه سازی های کمی در طی بازرسی و پس از آن می‌باشد.

با RBI چه نوع نواقصی تشخیص داده می‌شود؟

به منظور تعیین نواقص و خرابی‌های بخشی یا تمام قسمت‌های تجهیزات لازم است ابتدا شرایط فرآیندی و مواد تجهیزات بررسی شود. به این ترتیب می‌توان مکانیزم‌های خرابی و آسیب و صدمات آنها را ارزیابی کرد.

پس از آن لازم است برنامه بازرسی مناسبی در نظر گرفته شود.

از کجا می توان این نواقص را تعیین کرد؟

در گام اول باید قطعه یا قسمتی از تجهیز که در مکانیزم آسیب و خرابی تاثیر گذار است پیدا شود. در گام بعد باید تعیین شود که کدام قسمت یا نواحی (نازل ها، زانویی ها، …) باید تحت برنامه‌های بازرسی قرار گیرند.

بهترین روش برای استفاده کدام است؟

بستگی به نقص موجود در سیستم دارد و پس از تعیین آن در موردش تصمیم‌گیری می‌شود.

آیا زمان بهینه ای برای بازرسی وجود دارد؟

تعیین تاریخ مناسب برای بازرسی نکته‌ای کلیدی در جهت موفقیت بازرسی بر مبنای ریسک (RBI) است و بستگی به شکل و ساختار پروژه دارد.

بازرسی‌ها معمولا به صورت منظم انجام می‌شوند تا آنکه تمام معیار‌ها ارضا شوند.

قابلیت های بازرسی برمبنای ریسک-RBI

• مدل سازی تجهیزات نیروگاهی و مکانیزم‌های خرابی و کاهش خواص تدیریجی- نظیر خزش و خستگی
• استفاده از استاندارد DNVGL-RP-G101 برای سازه‌های فراساحل نظیر سکوها و FPSO ها.

نرم افزارها

• DNV GL’s risk based inspection
• eye , SOFFIA
• RiskWISE for process plant

استانداردها

مهمترین استاندارهایی که در این زمینه وجود دارند و نرم‌افزارهای مطرح بازرسی برمبنای ریسک –RBI- مطابق آنها عمل می‌کنند در زیر آورده شده است. استاندارد API 580 راهنمایی برای توسعه یک برنامه بازرسی بر مبنای ریسک –RBI- ارائه می‌کند در حالی که در استاندارد API 581 روش‌های بازرسی برمبنای ریسک –RBI-  برای تعیین برنامه‌های بازرسی بر مبنای ریسک قابل استفاده است.

• API 580
• API RP 581 Rev 3 (2016)
• ASME PCC-3-2007
• DNVGL-RP-G101(برای سازه‌های فراساحل)
• EEMUA 159 (برای مخازن ذخیره اتمسفری)

تجهیزات و مجموعه ها

• انواع مخازن
• سپراتورها- جداکننده‌ها
• مخازن ذخیره
• لوله ها
• دستگاه های خلاصی فشار
• نیروگاه‌های حرارتی

شرکت بنیان صنعت بنوموسی همکار شرکت‌های بازرسی کشور می‌باشد و آماده تولید نرم‌افزارهای تخصصی نظیر نرم‌افزارهای RBI، FFS و FMEA به صورت سفارشی برای کلیه صنایع و شرکت‌ها است و تجربه اجرای پروژه‌های متنوعی در این زمینه دارد.

از اینکه تا انتهای این مقاله همراه ما بودید بسیار سپاسگزاریم.