دیدگاه 1023 و وضعیت فلاکت بار تحقیق و توسعه صنعتی در ایران
تحقیق و توسعه صنعتی
در این مقاله می‌خواهیم دیدگاه 1023 و وضعیت فلاکت بار تحقیق و توسعه صنعتی در ایران رو مورد بررسی اجمالی قرار دهیم. از شما برای همراهی ما در این مقاله بسیار سپاسگزاریم و امیدواریم که این مقاله کمکی هرچند کوچک در بهبود نگاه شما خواننده گرامی ایجاد نماید.
طبق سند دیدگاه 1023، وضعیت ما در دنیا از دید آمار به این صورت هست:
طبق سند دیدگاه 1023، وضعیت ما در دنیا از دید آمار به این صورت هست:
شدت صنعتی شدن – رتبه 35
سهم ارزش افزوده صنایع با فناوری متوسط و بالا از ارزش افزوده کل صنعت – رتبه 24
سهم ارزش افزوده صنعتی از تولید ناخالص داخلی – یک سوم متوسط جهانی
سهم صادرات صنعتی از کل صادرات صنعتی – رتبه 112 —-> نشان از توان رقابتی پایین تولیدات صنعتی کشور در مقابل محصولات مشابه خارجی
کیفیت صادرات صنعتی – رتبه 92
سهم ارزش افزوده صنایع با فناوری متوسط و بالا از ارزش افزوده صنعتی – رتبه 24
سهم حدود 66% صادرات صنایع منبع محور از صادرات صنعتی
سهم کمتر از 1% صنایع با فناوری بالا
سهم حدود 26% صنایع با فناوری متوسط
سهم غالب صادرات صنایع منبع محور از کل صادرات کشور 30%
سهم حدود 0% صنایع با فناوری بالا از کل صادرات کشور
در این سند آمده است که “یکی از عواملی که منجر به توسعه پایین‌تر صنایع با فناوری بالا در مقایسه با صنایع منبع‌محور در کشور شده است، سهم کمتر از یک درصدی هزینه‌های تحقیق و توسعه از تولید ناخالص داخلی است، این در حالی است که در عمده کشورهای توسعه یافته نظیر ژاپن، آمریکا، آلمان و چین سهم هزینه‌های تحقیق و توسعه از GDP در بازه 2 تا 5 درصدی است.”
“نکته حائز اهمیت آن است که در برنامههای پنج ساله سوم، چهارم و پنجم توسعه کشور برای سهم تحقیق و توسعه از تولید ناخالص داخلی هدفگذاری 3درصدی شده بود و این هدف در برنامه ششم توسعه به 4 درصد افزایش یافت ولیکن به لحاظ عملکردی مقدار این شاخص در سالهای 1397، 1398 و 1399به ترتیب برابر با 0.58 ،0.65و 0.43 بود که نتیجه این امر در جایگاه 74ام ایران در شاخص «سهم ارزش افزوده صنعتی در GDPو پایین بودن توان رقابتی محصولات صنعتی (رتبه 112در شاخص «سهم صادرات صنعتی از کل صادرات»)» بخوبی نمایان است.”
وقتی به این آمار نگاه می‌کنیم، علت وضعیت امروز صنعت را می‌فهمیم. البته اینکه چقدر برنامه‌ریزی مملکت غیر واقعیه خودش جای بحث داره اما چطور می‌شود که با تمام شرایط خاصی مثل:
دستمزد پایین نیروی کار
قیمت پایین اکثر مواد اولیه (معدنی، پتروشیمی و …)
عدم توجه به مسائل زیست محیطی و sustainability
باز هم قیمت یک کالای ساده چینی با کلی هزینه حمل و نقل (حساب کنید حداقل 3000 دلار برای هر کانتینر 20 فوت)، گمرک و … از قیمت همان کالا کمتر است. تازه کیفیت پایین‌تری هم دارد! نمونه‌اش #خودرو #لوازم_خانگی و …
به نظر من یک علت آن همین عدم توجه به ابزارهای انقلاب صنعتی 4.0 است. هنوز استفاده از روش‌های سنتی که باعث آزمون و خطاهای زیاد، هدر رفت زیاد زمان، متریال و … بر روش‌های نوین ترجیح داده میشه! چرا؟!
یعنی کالا مهندسی تولید نمی شود!
نمونه‌اش همین شبیه سازی عددی …
70 ساله که داره در دنیا استفاده میشه.
حدود 20 ساله که کارخونه‌های مختلف Zero prototyping شدن یا در حال پیاده‌سازی آن هستن!
اما هنوز کارخونه‌ها به نتایج شبیه سازی به چشم یک هزینه اضافه نگاه می‌کنن.
توجهی به این نمی‌کنند که تا 70% میتونن آزمون و خطا رو کاهش بدن…
محصولی که برنامه دارن 6 ماه دیگه بره تو بازار می‌تونه 1 ماه دیگه بره…
میشه کلی نوآوری تو محصول ایجاد کرد…
میشه کلی کیفیت اون رو بهبود داد…
میشه کلی هزینه تولید اون رو کاهش داد…
میشه کلی ایمنی تجهیز رو بالا برد…
میشه دانش فنی شرکت رو توسعه داد…
میشه کلی نمونه‌سازی رو کاهش داد…
میشه محصول رو رقابتی کرد…
میشه به فکر صادرات افتاد…
به جای اینکه در این بازار آشفته دنبال مشتری باشیم، میشه با این همه مزایایی که اشاره شد، یک کالای صادراتی خوب با قیمت پایین‌تر از قیمت رقبا بسازیم.
مگر چقدر زمان تا پایان تحریم‌ها داریم؟
تحریم‌ها تا ابد نیست!
دو حالت داریم یکی اینکه با همین شرایط پرهزینه تولید کرد و به فکر بهینه کردن دستگاه‌ها، محصولات، طراحی‌ها و … نبود و ادامه حیات داد، تا روزی که تحریم‌ها رفع بشن و شاهد نابودی بخش زیادی از صنایع باشیم.
یا در حالت دوم، جدی گرفتن تحقیق و توسعه و استفاده از علم و مهندسی‌های نوین در کنار تجربه سازندگان، برای رشد صنایع ساخت محور. از فرصت تحریم استفاده کنیم ، سطح کیفی تولیدات بالا بره و رقابت‌پذیری با محصولات مشابه خارجی بهتر بشه. اون موقع رفع تحریم کمکی باشه برای صادرات بهتر نه واردات بیشتر…
به فکر استفاده از راه کارهای نو باشیم.
تحقیق و توسعه رو در شرکت جدی تر بگیریم.
به شبیه سازی عددی و هوش مصنوعی و ابزارهای دیگر انقلاب صنعتی 4.0 توجه کنیم!
سوالات متداول
دیدگاه 1023 چیست؟
سندی است از سوی موسسه مطالعات وزارت صمت که به بررسی تحقیق و توسعه صنعتی از لحاظ آماری می پردازد.
آیا وضعیت ایران در تحقیق و توسعه در شرایط خوبی به سر می برد؟
متاسفانه در برنامههای پنج ساله سوم، چهارم و پنجم توسعه کشور برای سهم تحقیق و توسعه از تولید ناخالص داخلی هدفگذاری 3درصدی شده بود و این هدف در برنامه ششم توسعه به 4 درصد افزایش یافت ولیکن به لحاظ عملکردی مقدار این شاخص در سالهای 1397، 1398 و 1399به ترتیب برابر با 0.58 ،0.65و 0.43 بود که نتیجه این امر در جایگاه 74ام ایران در شاخص «سهم ارزش افزوده صنعتی در GDPو پایین بودن توان رقابتی محصولات صنعتی (رتبه 112در شاخص «سهم صادرات صنعتی از کل صادرات»)» بخوبی نمایان است.”
آیا شبیه سازی در دیدگاه 1023 جایگاهی دارد؟
باید بگم که 70 ساله که شبیه سازی داره در دنیا استفاده میشه.
حدود 20 ساله که کارخونه‌های مختلف Zero prototyping شدن یا در حال پیاده‌سازی آن هستن!
اما هنوز کارخونه‌ها به نتایج شبیه سازی به چشم یک هزینه اضافه نگاه می‌کنن.
شبیه سازی چه کمکی میتواند برای صنعت و شرکت ها ایجاد نماید؟
کمترین چیزی که شبیه سازی می تواند برای شرکت ها داشته باشد این است که هم هزینه ها رو کاهش میدهد و هم از دوباره کاری ها جلوگیری می کند. و می توان با این همه مزایایی دارد ، یک کالای صادراتی خوب با قیمت پایین‌تر از قیمت رقبا برای افزایش صادرات کشور و همچنین درآمد بالاتر بسازیم.